Ken jij de comedian die door iedere andere Britse comedian die we de laatste maanden over de vloer hebben gekregen wordt aanbevolen? We hebben het zelf mogen ondervinden dat zowel Alan Davies (zelfs on stage), Jimmy Carr (yeps, ook on stage) als Sean Lock en Shappi Khorsandi zelf alleen maar lof – ‘the man is a genius, go see him’ -hadden over David O Doherty? Maar wie is die David O Doherty dan wel eigenlijk?
Sommige clichés zijn echt wel bedoeld als compliment. David O’Doherty is een buitenbeentje in de comedy (noem hem maar uniek), een creatieve duizendpoot (of kent u veel comedians die kinderboeken en theaterstukken schrijven?), auteur van hilarische liedjes (‘erg grappig, gelach veroorzakend, lachwekkend, uitgelaten vrolijk’, Puzzelwoordenboek), a.k.a. King of the Casio (ja, het plastieken orgeltje).
De kans is klein dat u David O’Doherty al op tv hebt gezien. Hij is (nog) geen vaste gast in Live at the Apollo en presenteerde ooit (2010) één keer een aflevering van Never mind the buzzcocks. En toch is hij in de UK, Australië en Nieuw-Zeeland al 15 jaar een vaste waarde in het circuit, winnaar van een korf vol prijzen en onderscheidingen, en in 2007 zelfs het hoofdpersonage in zijn eigen sitcom op de Ierse televisie (RTE), The modest adventures of David O’Doherty.
Wat maakt O’Doherty zo bijzonder? De puurste vorm van stand-up comedy speelt zich af in het nu, met directe verwijzingen naar het moment van de performance. ‘Lower your expectations’ zingt David O’Doherty, nog net aanvaardbaar vals, waarna hij een resem redenen opsomt waarom het publiek vooral niet teveel moet verwachten. Hij onderzoekt ter plekke ‘the limits of language’ en de mogelijkheden van een duet met Shakira. In ‘Party starting’ stelt hij zich voor hoe de party straks zal starten. De tekst van ‘Life’ beperkt zich tot de titel, op één slotwoord na. Haast elke song of sketch is een mindfuck, op het eerste gehoor gewoon absurd, dan meta, en daar nog een laag bovenop.
‘Mijn vader is een jazzmuzikant,’ zegt hij daar zelf over, ‘en ik ben een mislukte jazzmuzikant. Ik maak songs met een losse structuur en een thema waarop ik kan variëren. Ik begin met een idee waar ik iets over wil vertellen en dan kan het eigenlijk alle kanten uit. Improvisatie houdt het spannend voor het publiek èn voor mij.’
‘Toen ik een jaar of 17 was, wilde ik jazzmuzikant worden. Maar mijn vader zei met zoveel woorden dat ik niet goed genoeg was. You can’t polish a turd. Een jaar later ben ik begonnen met stand-up comedy, maar de muziek wilde ik niet helemaal opgeven. Vandaar die Casio. Als je muziek speelt met een klein rotinstrument dat je op eBay kunt kopen voor tien dollar, breng je de songs terug tot hun essentie. Soms speel ik op een piano maar meestal gebruik ik dus een Casio- of Yamaha-orgeltje. Die af en toe ook kapot gaan op het podium, als ik in een boze bui ben bijvoorbeeld.’
Soms zegt O’Doherty gewoon waar het op staat, in sketches als My Beefs 2009 (grootste ergernissen) en Corporations (‘Don’t fuck with DOD, Ryanair!’). Ook dat is hardcore stand-up, reageren op wat je stoort en irriteert in het systeem. De aanslag op Charlie-Hebdo heeft ook hem met verstomming geslagen en dwingt tot reflectie. ‘Ik vind het moeilijk om daar iets over te zeggen. Ik probeer comedy te maken die zo inclusief mogelijk is, hoewel ik ook al verschillende keren onder vuur heb gelegen omdat bepaalde mensen zich beledigd voelden. Als een artiest kan rechtvaardigen waarom hij iets zegt of doet, als een comedian grappig is en een nieuw inzicht verschaft, als zijn publiek de context begrijpt, moet je alles kunnen zeggen over iedereen. Dat moet altijd het uitgangspunt blijven.’
Niet evident nochtans, in een land dat tot voor kort bekend stond als een bastion van conservatisme. ‘Ik heb op dat vlak een revolutie meegemaakt in mijn leven. Toen ik geboren werd, was Ierland het meest katholieke land in de wereld. Vandaag trouwen er nergens minder mensen, het homohuwelijk is op komst en abortus kan onder strenge voorwaarden. Ik ben zelf actief geweest in de beweging die dat verwezenlijkt heeft, dus ik weet hoe het is om in te gaan tegen het conservatieve establishment. Je moet altijd respect hebben voor andere tradities, zeker als die diep geworteld zijn. Maar de maatschappij verandert, en dat is goed zo. There’s a world going on behind the headlines, en die wil zeker niet negeren.’
David O’Doherty heeft filosofie gestudeerd en is geobsedeerd door Antarctische expedities in het begin van de 20ste eeuw. Hij heeft daar zelfs een solovoorstelling over gemaakt, reden waarom hij soms door het leven gaat met een lange, volle baard. Die intellectuele achtergrond schemert door in zijn humor. ‘De kern van mijn comedy is dat ik heel diepzinnig wil zijn maar ik hou ook ontzettend van domme grappen, flauwe oneliners, wc-humor… Die spanning probeer ik aan te houden.’
België
En nu komt DOD dus voor het eerst naar het vasteland om op te treden voor een niet-Engelstalig publiek. ‘Ik moet tot mijn schaamte bekennen dat ik alleen Engels spreek, en slecht Iers. Het idee dat een Vlaamse comedian zou optreden in Ierland is gewoon krankzinnig. Ik zie dit in elk geval als een grote uitdaging.’
Met België heeft hij één connectie: de liefde voor de wielersport. In zijn nieuwe show zit een liedje over Lance Armstrong die zijn hart heeft gebroken. ‘Tegelijk ben ik als Ier trots op Paul Kimmage en David Walsh, de (Ierse) journalisten die de dopingschandalen aan het licht hebben gebracht. Ook dat getuigt van de voortdurende verandering in het leven. En het past perfect in het thema van mijn nieuwe show: de zoektocht naar geluk.’
DOD maakt comedy voor gevorderden zonder de beginners af te schrikken. The boy who saved comedy heette zijn allereerste routine in 2000. Dat nu ook weer niet (dat hij comedy van de ondergang zou gered hebben) maar deze jongen heeft het genre wel verrijkt met een heel nieuw soort humor. Denk Iwein Segers in topvorm meets Wim Helsen, met een vette knipoog naar The Big Lebowski. Hoewel ook dat maar een momentopname is natuurlijk.
Eén ding is zeker; iedereen die de gok waagt om hem live te komen bewonderen zal 90 minuten in een ander universum zijn en verwonderd buitenlopen. Wij zijn alvast zijn grootste fan geworden nadat we een voorstelling mochten bijwonen.
